عمارت با شکوه فاضلی ها
عمارت فاضلی ها از آثار شاخص تاریخی و گردشگری شهر ساری است. این بنای ارزشمند به همراه دو بنای دیگر «آب انبار نو» و «خانه کلبادی» از جمله آثار برجسته تاریخی شهر ساری محسوب میشوند. هر سه این آثار با شماره های ۲۵۶۱، ۲۱۴۸، ۱۹۸۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاند. عمارت فاضلی ها همانطور که از نام آن نیز مشخص است متعلق به خاندان فاضلی ها بوده است. نقل است که این خاندان اکثرا شغل معلمی داشتهاند.
از ویژگیهای مهم عمارتهای ایرانی نوعی آرامش و توازن است که با هنر خاصی در استفاده از رنگ و نور ترکیب شده و در جایی جای خانه حس میشود. این احساس خوب به همراه فضاهای بزرگ و اتاقهای متعدد مثل فضاهای ﺍﻧﺪﺭﻭﻧﯽ ﻭ ﺑﯿﺮﻭﻧﯽ، ﻣﯿﺎﻧﺴﺮﺍ و ﺣﯿﺎﻁ ها ، خانه را از هر حیث تکمیل میکند. عمارت فاضلی های ساری یکی از همان عمارت های اصیل ایرانی است. بناﻯ ﺍﺻﻠﻰ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻪ طبقه و دارای ﺳﺮﺩﺍﺑﻪﺍﻯ(زیرزمین) ﺩﺭ ﻗﺴﻤﺖ ﺯﻳﺮﻳﻦ ﺍﺳﺖ. ﺩﺍﺭﺍﯼ سه ﺣﯿﺎﻁ است ﯾﮑﯽ ﺩﺭ ﺿﻠﻊ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺩﺭ ﺿﻠﻊ ﺷﺮﻕ ﻭ ضلع ﺷﻤﺎﻟﯽ که بصورت ﺣﯿﺎﻁ ﺍﻧﺪﺭﻭﻧﯽ و ﺑﯿﺮﻭﻧﯽ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽکند. ﻗﺴﻤﺖ ﺍﻧﺪﺭﻭﻧﯽ (ﺣﯿﺎﻁ ﻏﺮﺑﯽ) ﺷﺎﻣﻞ ﺣﯿﺎﻁ ﭼﻬﺎﺭﮔﻮﺵ ﺩﺭ ﻭﺳﻂ ﻭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺗﺎﻕﻫﺎﯼ ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ، ﺁﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ، ﺣﻤﺎﻡ ﻭ ﺳﺮﻭﯾسهای ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﯽ ﻭ ﻏﯿﺮﻩ ﺩﺭ ﺍﻃﺮﺍﻑ ﺁﻥ است و ﻫﺮ ﻃﺒﻘﻪ ﺩﺍﺭﺍﻯ ﻳﮏ ﺷﺎﻩﻧﺸﻴﻦ (ﺳﻪﺩﺭی) ﻭ ﺍﺗﺎﻗﻰ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺷﺮﻗﻰ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ.
عمارت فاضلی ها دارای دو قسمت است یکی بخش قدیمیتر که در دوران قاجار ساخته شده و نمای آجری دارد و از لحاظ قدمت و ارزش تاریخی غنیتر میباشد و دیگری بخشی است که در دوران پهلوی به آن اضافه شده است و نمایی شیشه کاری شده دارد. بنای فاضلی ها به علت عدم توجه کافی و همچنین قرار گرفتن در معرض بارانهاي متوالي، در معرض تخریب کامل قرار داشت! بطوری که سقف ساختمان قاجاري بصورت کامل ریزش کرده بود و پوشش سفال بام و كف طبقات آن پوسيده و متلاشي شده بود. تا اینکه سرانجام در سال ۸۸ عملیات مرمت بنا آغاز گردید و در نهایت پس از ۲ سال کار مفید، عمارت فاضلی ها ساری در سال 91 به شکل مطلوبی بازسازی شد و هم اکنون در تمام ایام هفته پذیرای گردشگران داخلی و خارجی میباشد.
در عمارت فضلی های ساری چه میبینیم؟
عمارت فاضلی ها یکی از جاذبههای دیدنی شهر ساری است. این بنا جلوهای از هنر معماری دوره قاجار و پهلوی را در خود جای داده و امروزه در کنار طبیعت بکر و دیدنی مازندران تبدیل به یکی از مراکز گردشگری شهر ساری شده است. قدمت بنا به دوران قاجاریه میرسد و در دوران پهلوی نیز بخشهایی به آن افزوده شده است. عمارت فضلی ها از لحاظ قدمت تاریخی، ویژگیهای معماری و تزیینات بکار برده شده در آن از خانههای منحصر به فرد ایرانی است و دارای اهمیت بسیاری میباشد و همین ویژگیهاست که هنگام بازدید از عمارت فاضلی ها بیشتر به چشم میآید. نمای آجری و بند کشیده شده ساختمان به همراه کتیبههایی با قابهای هلالی و مستطیل شکل بر سر درها که با نقش و نگاری خاص تزیین شدهاند، چشم هر بینندهای را مسحور خود میکند و گاهی کشف ظرافتهای به کار رفته در آن، هوش از سر هر اهل ذوقی میرباید. کسب اطلاعات و تحقیق در مورد فلسفه ساخت عمارت و کاربرد هر قسمت از آن از کارهای مهمی است که در بازدید از خانه فضلی ها میبایست انجام داد. در اینجا به برخی از ویژگی های عمارت فاضلی ها اشاره میکنیم.
- عمارت فاضلی ها سه طبقه دارد که از این حیث جز معدود خانههای سه طبقه در زمان خود است.
- ﺩﺍﺭﺍﯼ ۳ ﺣﯿﺎﻁ ﯾﮑﯽ ﺩﺭ ﺿﻠﻊ ﻏﺮﺏ ﻭ ﺩﯾﮕﺮﯼ ﺩﺭ ﺿﻠﻊ ﺷﺮﻕ ﻭ ﺁﺧﺮﯼ ﺩﺭ ﺳﻤﺖ ﺷﻤﺎﻟﯽ ﺑﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻨﺎﯾﯽ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺣﯿﺎﻁ ﺑﯿﺮﻭﻧﯽ و ﺍﻧﺪﺭﻭﻧﯽ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﯽ كند.
- هر طبقه دارای ﻳﮏ ﺷﺎﻩ ﻧﺸﻴﻦ (سه دری) است که در وسط قرار دارد و از امتداد اتاقهايي كه در كنار آن قرار گرفتهاند بيرون زده است. این شاه نشینها به وسیله پلکانهایی که در طرفین آن تعبیه شدهاند به طبقه همکف میرسند.
- در نمای عمارت از آجر و بندکشیهایی استفاده شده است. همچنین دربها در قاب مستطیل شکل و هلالی قرار دارند و در قسمت فوقانی آنها نیز کتیبههایی وجود دارد. این کتیبهها ﻣﺰﻳﻦ ﺑﻪ ﻃﺮﺡﻫﺎﻯ ﺍﺳﻠﻴمی، ﺷﻤﺴﻪﺍﻯ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩﺍﻯ و همچنین شیشههای رنگارنگ ﺍﺳﺖ.
- بر روی ﺩﻳﻮﺍﺭهای حیاط عمارت، در ﻓﻮﺍﺻﻞ گوناگون، ﻃﺎﻕ ﻧﻤﺎﻫﺎی آجری، با طرحهای ﮔﻠﺪﺍﻧﻰ ﻭ ﺳﺘﺎﺭﻩ ﻫﺸﺖ ﭘﺮ مشاهده میشود که به زیبایی و جلوه بنا افزوده است. مجموعه بناي قديمي فاضلي از نظر دارا بودن شيوه هاي تزييني آجري در نماي داخلي حياط، درب ها و پنجره ها و ويژگي هاي معماري داراي ارزش تاريخي، هنري و فرهنگي شايان توجهی است.
- تزئينات بنا شامل آجر كاري (به صورت قواره بري) در كليه ديوارهاي حياط و نقوش سنتي ساخته شده به وسيله آجر درنماي ساختمان دوره قاجار مي باشد. نماي ساختمان پهلوي پنجرهاي سراسري به صورت پيش آمده دارد.
عمارت فاضلی ها کجاست؟
عمارت فاضلی ها در مرکز شهر سازی و در محله آب انبار نو ساری قرار دارد. برای اطلاع از آدرس دقیق عمارت فاضلی ها و دریافت بهترین مسیر دسترسی به عمارت فاضلی ها بهتر است پس از ورود به شهر ساری از نقشههای مسیریاب استفاده نمایید. همچنین میتوانید از لینک مسیریابی در سایت سفربام استفاده نمایید.